Yeşil Bina nedir?
Kısaca, 2000’li yılların başında, eşzamanlı sayılabilecek bir şekilde önce İngiltere’de hemen ardından Amerika’da uygulamaları ortaya çıkmış, kısaca, yapıların sürdürülebilir ilkeler ışığında tasarlanması ve işletilmesini konu alan bir mimarlık, tasarım ve uygulama pratiğidir.
Sürdürülebilirlik ve mimarlık uygulamalarının yereldeki iklim, ulaşım, malzeme tedarik imkanı gibi parametreler ile sıkı sıkıya bağlı olmasından mütevellit yeşil binalar konusunda birçok ülke kendi standartlarını geliştirmiştir. Yeşil bina çalışmalarında takip edilen sistematik neticesinde, yapının sürdürülebilirlik kriterlerinin ne kadarına ve hangi seviyede uygun olduğunu inceleyen kurumlar, bu çalışmaların sonucunda binaya ilgili seviyede bir sertifika vermektedirler.
Yeşil bina sertifikası, ülkedeki yasal gerekliliklerin –doğal olarak- tamamının sağlanmasının ardından gelen gönüllü bir sistemdir. Yani sistemin içinde olmak, binanızı yeşil bina olarak sertifikalandırmak asla bir mecburiyet değildir. Dilerseniz yatırımcı veya mimar olarak yaptığınız binalarda birçok sürdürülebilirlik parametresini takip edebilir, ancak çalışma sonucunda herhangi bir sertifikaya başvurmayabilirsiniz. Bu aslında doğal bir durumdur. Önemli olan yapının kalitesidir, sertifika yalnızca bir kağıt parçasıdır. Ancak bir binanın ne kadar sürdürülebilir olduğu veya hangi verimlilik çalışmalarının ne seviyede yapıldığının tespit edilebilmesi konusundaki oluşabilecek muallak durum, belgelendirmeyi neredeyse elzem hale getirmiştir.
Bakmadan geçmeyin: Sürdürülebilirlik hakkında herkesin okuması gereken 5 temel kitap
Literatür olarak belgelendirme değil yeşil bina derecelendirme sistemi kullanımı daha doğrudur. Çünkü binaya sertifika veren kuruluşların tek işlevi sertifika vermek değil, bu çalışmaların seviyesini ve doğruluğunu da tespit etmektir. Bu nokta, yeşil bina derecelendirme sistemlerinin ISO veya TSE gibi klasik sertifikasyon sistemlerinden ayrıldığı en önemli noktadır.
Her ne kadar dünyada birçok yeşil bina derecelendirme sistemi mevcut ise de, Amerikan Yeşil Bina Konseyi (USGBC, United States Green Building Council) tarafından geliştirilmiş LEED (Leadership in Energy and Environmental Design, Enerji ve Çevresel Tasarımda Liderlik) sertifikası dünyada en çok tercih edilen hatta çoğu zaman yeşil Bina nedir denildiğinde hem Türkiye’de hem de dünyada hemen herkesin aklına LEED sertifikası gelmektedir.
LEED – Yeşil Bina Sertifikası
LEED v4 sertifika sisteminde binalar 9 ana başlık ve bu ana başlıkların altına dağılmış önkoşullar, krediler listesinde toplamda 110 puan üzerinden değerlendirilmektedir. Bu ana başlıklar aşağıdaki gibidir.
· Bütünleşik Süreç Yönetimi (Integrative Process)
· Yer Seçimi ve Ulaşım (Location and Transport)
· Sürdürülebilir Araziler (Sustainable Sites)
· Su Verimliliği (Water Efficiency)
· Enerji ve Atmosfer (Energy and Atmosphere)
· Malzeme ve Kaynaklar (Materials and Resources)
· Indoor Environmental Quality (İç Mekan Kalitesi)
· Tasarımda İnovasyon (Innovation & Design)
· Bölgesel Öncelik (Regional Priority)
Her sertifika sisteminde ve sertifika sisteminin altındaki farklı yapı tipolojilerinde farklı sertifika tipleri vardır. Buna mukabil sertifikaların içerdiği uygulamalar sürdürülebilirlik üst şemsiyesinde çok aşırı farklılıklar barındırmamaktadır.