Dijitalleşme ve Sürdürülebilirlik (2023 Sürdürülebilirlik Trendleri No: 2)

Dijitalleşme ve Sürdürülebilirlik, 2023 yılında daha önce hiç olmadığı kadar gündeme gelecek bir kesişim. Başta AB Yeşil Mutabakatı ve CSRD olmak üzere bir çok güncel gelişme artık şirketleri daha dinamik ve denetlenebilir raporlamalar yapmaya itiyor.

Sürdürülebilirlik danışmanı olarak dijital teknolojiler, yapay zeka, robotik vb konularda ahkam kesmeye niyetim yok, baştan söyleyeyim. Ancak bu teknolojilerin sürdürülebilirlikle entegrasyonunun şirketlere açacağı yeni gelişim alanları ve getirdiği riskler konusunda birkaç kelam etmek faydalı olacaktır.

Bu yazıda gelişim alanlarını ele alacağız. Belki başka bir yazıda da tahtanın riskler kısmına yazacağımız konuları konuşuruz. Hızlıca bakarsak sürdürülebilirlik ve dijitalleşmenin şirketlerdeki üç temel kasın gelişmesine faydalı olacağı muhakkak.

1. Dijitalleşme ve raporlama dinamizmi

Bu başlık altında raporlama tabiriyle yalnızca sürdürülebilirlik raporlamasını (Sürdürülebilirlik raporlaması nedir?) değil, karbon ayak izi raporlaması (Karbon Ayak İzi nedir?), su ayak izi raporlaması (Su Ayak İzi nedir?) başta olmak üzere kurumsal aksiyonlar ve / veya üretimle korele, sürdürülebilirlikle ilişkili tüm raporlama tiplerini içine alan geniş bir tanım kullanıyorum.

Sürdürülebilirlik metriklerini dijitalleştirebilen şirketlerin bunu yapamayan şirketlerle arasındaki temek farkı muhasebe ile finans arasındaki farka benzetebiliriz. Bir şirket çok uzun süre yalnızca bir ön muhasebe görevlisi ve birkaç detaylı excel şablonu ile aylık gelir gider dengesini yerine getirebilir. Harici bir mali müşavirlik şirketi ile de anlaşarak, devlete yapılacak beyanları da sistematik olarak sağlayabilir.

Öte yandan gelişmiş bir finans ekibine sahip şirketler, -basit anlatımla- gelir gider dengesinin ötesine geçip finansman maliyetlerini, maliyet minimizasyonunu, üretim-planlama dengesi ile finansman arasındaki bağlantıyı daha pozitif yürütebilirler. Veya durum negatife düşmeden tedbir alabilirler.

2. Dinamik önemlilik analizi

Sürdürülebilirlik stratejilerinin hiç kuşkuşkusuz şirketler için en önemli kısmı önemlilik analizi (materiality) çalışmalarıdır. Önemlilik analizi çalışmaları genelde masada çıktılar üzerinden yapılır. Bunları dinamikleştirmek, hangi koşulda hangi konunun daha önemli olabileceğini, şirketin hangi noktada buna ne kadar odaklanması gerektiğinin analizleri, şirketin sürdürülebilirlik performansı dijitalleşmemiş ise, çok uzun çalışmalar sonucunda ancak ortaya çıkar. Her seferinde bağlamı kurmak ise daha da zordur. Bunu belki ek bir yazıda daha da detaylandırmakta fayda olabilir, şimdilik odağı çok kaybetmemek için kısa tutalım 🙂

3. Sürdürülebilirlik verilerinin denetlenebilirlik yeteneği

2010’ların hype terimi “şeffaflık” idi, sonra yavaş yavaş bu denetlenmiş veri (veya 3.parti onay da denebilir) terimine dönüştü. Şu an büyük şirketlerin tedarik zincirinde bulunuyorsanız bağımsız denetçi onayı almamış verinin doğru olsa bile hem bir ayağı sakat olan bir maraton koşucusu gibi kaldığının farkındasınızdır, ya da maalesef yakın zamanda farkına varacaksınızdır diyelim 🙂 Bir ayağı sakatlanmış maraton koşucusu örneği şu yüzden değerli, yolda olduğunuz kesindir, koştuğunuz da kesindir ancak performansın nereye gideceği ile ilgili herkesin mutabık kaldığı bir gösterde bulmak zordur. Yalnızca bu sebeple bile, koşuyu bitirip bitirmeyeceğiniz belli değildir. Gerek değer zincirinde olduğunuz şirketlerin, gerekse de yatırımcıların güveni dış denetim almış veriden geçer. Bu bağlamda dijitalleşmiş veriler, dijitalleşmiş karbon ayak izi, su ayak izi veya sürdürülebilirlik raporları ancak bu denetim sürecini hızlı ve doğru atlatılması için gereklidir.

BONUS: 3pmetrics

Bu sayfada pek reklam yapmayı beceremiyorum aslında. Ama dijitalleşme ve sürdürülebilirlik derken, kurucu ortağı olduğum 3pmetrics’ten bahsetmeden olmaz. 3pmetrics adını sürdürülebilirliğin üç ayağı olan People x Planet x Profil’in baş harflerinden alıyor. Metrics kısmı ise malum: sürdürülebilirlik ile ilgili hesaplama, raporlama ve analizleri tamamen dijitalleştirmek. Detayları merak edenler 3pmetrics‘in sayfasına bakabilir, ama kuruluşumuzun üzerinden henüz 2 yıl geçmemiş olmasına rağmen karbon ayak izi, su ayak izi ve ESG analizleri konusunda -çoğu sektör lideri- 75+ üzeri şirketin bizi tercih etmesinden de ayrıca mutluyuz.


Sürdürülebilirlik Trendleri 2023 yazılarına göz attınız mı?